ΧΑΡΗΣ Τ. ΠΟΛΙΤΗΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΣΕ Α.Π., Σ.τ.Ε., Δρ. ΙΑΤΡΙΚΗΣ Ε.Κ.Π.Α.
ΕΠΙΣΚ. ΚΑΘ. ΙΑΤΡ. ΔΙΚΑΙΟΥ ΕΥΡ. ΠΑΝ. ΚΥΠΡΟΥ
ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ 15, 15451 Ν. ΨΥΧΙΚΟ, ΑΘΗΝΑ
Αθήνα, 23.9.2013
ΓΝΜΔ 1217
ΣΧΕΤ. το με αρ. πρ. ____________ (AΠ ΠΙΣ _________ έγγραφο του Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας
Το με αρ. πρ. __________ έγγραφο του Ιατρικού Συλλόγου Κερκύρας-άδεια εξάσκησης επαγγέλματος στην Κέρκυρα από 27.9.2000
Τη Γνωμοδότηση του αξιότιμου κ X. Πολίτη προς τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο από 28/6/2013
Τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας με αριθμό 1528/2006. 412/2007. 3189/2004, 990/1999 και 1957/1985′
Η από 2.9.2017 γνωμοδότηση κυρίας Μαρίας Κανελλοπούλου-Μπότη, Επίκ. Καθ. Ιονίου Παν, αρ. πρωτ. Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας _____________.
ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ
Τιμώ ιδιαίτερα την πολύ αξιόλογη και πολυγραφότατη συνάδελφο, δικηγόρο και συγγραφέα, ερίτιμη κυρία Κανελλοπούλου-Μπότη.
Η κυρία Κανελλοπούλου-Μπότη στη γνωμοδότησή της αναγράφει τα εξής:
«Μετά από ερώτηση του Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας προς τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο κατατέθηκε σε αυτόν η ανωτέρω από 28.6.2013 Γνωμοδότηση του αξιότιμου συναδέλφου κ. X. Πολίτη. Σχετικά με το ερώτημα του Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας προς τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, το οποίο ήδη περιέχεται ολόκληρο στη γνωμοδότηση του συναδέλφου (ΓΙΙΣ 1301/22/7.2013) γνωμοδοτώ τα κάτωθι.
Η χειρουργός μαιευτήρας-γυναικολόγος κ. _______________, διδάκτορας της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και μετεκπαιδευμένη στο Πανεπιστήμιο Winthrop των ΗΠΑ είναι ειδικευμένη στην εμβρυομητρική ιατρική με πολυετή εμπειρία άσκησης της ειδικότητας αυτής στα μεγάλα μαιευτικά κέντρα των Αθηνών όπως ΛΗΤΩ. ΙΑΣΩ και ΓΑΙΑ. Το ιατρείο της βρίσκεται στην Αθήνα, στην οδό ________________ και είναι εγγεγραμμένη στον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών με αρ. μητρώου _______ ήδη από το 1990.
Με άδεια που της χορηγήθηκε από τον Ιατρικό Σύλλογο Κέρκυρας το 1996 και το 1998. η οποία ανανεώθηκε την 27.9.2000. ασκεί την εξειδίκευσή της και στην Κέρκυρα, εκτελώντας τον τακτικό προγεννητικό έλεγχο του Γ τριμήνου (αυχενικη διαφάνεια) και τον προγεννητικό έλεγχο του δευτέρου τριμήνου (Β επιπέδου και αμνιοπαρακέντησης).
Κατά το άρ. 7 παρ. 3 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, απαγορεύεται η πλανοδιακή άσκησή της ιατρικής. Επιτρέπονται οι ιατρικές επισκέψεις για την παροχή ιατρικής συνδρομής μετά από άδεια του διοικητικού συμβουλίου του κατά τόπο αρμόδιου ιατρικού συλλόγου.
Από τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας 1528/2006. 412/2007. 3189/2004, 990/1999 και 1957/1985 προκύπτει ότι (α) ο κανόνας κατά τον οποίο ο ιατρός υποχρεούται να εγκαθίσταται και να παρέχει τις υπηρεσίες του στην περιφέρεια του συλλόγου του δεν είναι ανεπίδεκτος εξαιρέσεων, εφόσον ο ιατρός λάβει άδεια από τον άλλο σύλλογο και (β) τα κριτήρια με βάση τα οποία χορηγείται η άδεια είναι η καλύτερη προστασία της δημόσιας υγείας και η αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των αναγκών του κοινού και η εκτίμηση των συντρεχουσών στην περιοχή γεωγραφικών, συγκοινωνιακών και λοιπών συνθηκών. Τυχόν απόρριψη της αίτησης αδείας άσκησης επαγγέλματος από τον ιατρικό σύλλογο πρέπει να αιτιολογείται με βάση τη σχέση του πληθυσμού στην περιφέρεια του αδειοδοτούντος ιατρικού συλλόγου προς τον αριθμό των τυχόν ήδη υπηρετούντο^ ιατρών της ίδιας ειδικότητας με τον αιτούντα την άδεια, …σχέση η οποία είναι επιστημονικών ενδεδειγμένο να υπάρχει ώστε να καλύπτονται πράγματι επαρκώς οι ανάγκες…’ (ΣτΕ 412/2007) της περιφέρειας για την οποία ζητείται η άδεια. Είναι σαφές ότι η άδεια χορηγείται με γνώμονα την καλύτερη προστασία της δημόσιας υγείας, κατ εκτίμηση των συντρεχουσών γεωγραφικών και συγκοινωνιακών συνθηκών, ενώ η ίδια πρακτική ακολουθείται και στη γερμανική έννομη τάξη (βλ. αναλυτικά Τ. Κοντσοπούλον-Λ. Τσφώνας, σε Αασκαρίδη £., επιμ., Ερμηνεία Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, Νομική Βιβλιοθήκη, 2013, άρ. 7. σελ. 92).
Από τις κρίσιμες διατάξεις του Ν. 3919/2011 δεν μπορεί να συναχθεί πρόθεση του νομοθέτη να καταργηθούν οι ειδικότερες διατάξεις που διέπουν ειδικά τη ρύθμιση του ιατρικού επαγγέλματος (Τ. Κουτσοπούλου-Α. Τσιρώνας, σε Λασκαρίδη Ε., επιμ.. Ερμηνεία Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, Νομική Βιβλιοθήκη, 2013, αρ. 7, σελ. 80- 81-82). ‘…Ο νόμος δεν αναφέρεται καθόλου, ούτε στις διατάξεις του, ούτε στην αιτιολογική του έκθεση, στο ιατρικό επάγγελμα, ενώ οι γενικές ρυθμίσεις απελευθέρωσης προσιδιάζουν σε επαγγέλματα προστατευμένα από τον ανταγωνισμό και όχι ρυθμισμένα για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Εξάλλου, με την παρ,. 1 του αρ. 29 του μεταγενέστερου Ν. 3996/2011 προστέθηκε η παρ. 5 στο άρ. 7 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, που αφορά ειδικά στους ιατρούς εργασίας, χωρίς να θίγουν κατά τα λοιπά οι άλλες προϋποθέσεις και περιορισμοί του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, γεγονός το οποίο δίδει σαφέστατα ένα επιπλέον ισχυρό έρεισμα στην ερμηνεία ότι οι ως άνω εδαφικοί περιορισμοί δεν έχουν θιγεί και εξακολουθούν να ισχύουν. Επίσης ο μεταγενέστερος νόμος 4025/2011 μετέβαλε την αρμοδιότητα αδειοδότησης των ιατρών, αλλά ταυτοχρόνως επιβεβαίωσε τη διατήρηση ενός καθεστώτος χορήγησης αδειών άσκησης επαγγέλματος και λειτουργίας ιατρείου, εμμένοντας στην έννοια της έδρας του ιατρείο« σε συγκεκριμένο ιατρικό σύλλογο (βλ. παρ. 1 και 2 του άρ. 35 του Ν. 4025/2011). Οι ως άνω μάλιστα άδειες προβλέπονται contra στην γενική απελευθέρωση του Ν. 3919/2011 και στο τεκμήριο χορήγησης άδειας άσκησης επαγγέλματος μετά από αναγγελία έναρξης (άρ. 3Ν. 3919/2011). ..’ (Τ. Κουτσοπούλοο-Α. Τσιρώνας. σε Λασκαρίδη Ε.. επιμ., Ερμηνεία Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, Νομική Βιβλιοθήκη, 2013, αρ. 7).
Οι προβλεπόμενοι στον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας περιορισμοί του άρ. 7 δεν έχουν καταργηθεί με τον Ν. 3919/2011 γιατί δεν μπορούν να καταργηθούν με γενικές διατάξεις που δεν έχουν θεσπισθεί ειδικά για το ιατρικό επάγγελμα (Τ. Κοοτσοπούλου-Α. Τσιρώνας. σε Λασκαρίδη Ε., επιμ., Ερμηνεία Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, Νομική Βιβλιοθήκη, 2013. αρ. 7 παρ. 3). Η άρση κάθε επαγγελματικού περιορισμού δεν μπορεί να θεωρηθεί σύμφωνη με το Σύνταγμα στα επαγγέλματα που σχετίζονται με την υγεία (Χρυσόγονος. Ατομικά και Κοινωνικά δικαιώματα, σ. 549).
Η εγκύκλιος Υ3β/Γ.Π./οικ. 120760/4.11.20111 με την οποία διαπιστώνεται ότι έχει καταργηθεί μεταξύ άλλων και το καθεστώς αδειών και περιορισμών του π.δ. 84/2001 για την ίδρυση και λειτουργία ιατρείου δεν αποδίδει ορθά την έννοια του νόμου. .».Αφ’ ενός διαπιστώνει εσφαλμένα την κατάργηση των ως άνω περιορισμών στον αριθμό των εγκαταστάσεων που μπορεί να διαθέτει ένας ιατρός, και αφ ετέρου, δεν υποδεικνύει ποια άλλα κατάλληλα μέτρα έλαβε ο νομοθέτης για την προστασία του σκοπού που επεδίωκαν οι καταργηθέντες περιορισμοί…Η εγκύκλιος δεν υποδεικνύει με ποια πολύ λιγότερο περιοριστικά μέτρα θα επιδιώκονταν οι δημόσιοι σκοποί
(προστασία αγαθών της δημόσιας υγείας) και εσφαλμένα δεν λαμβάνει υπόψη της το άρθρο 35 παρ. 2 του Ν. 4025/2011 ενώ αγνοεί εντελώς τις διατάξεις του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας../. Είναι σαφές ότι η εγκύκλιος αυτή δεν αποτελεί κανονιστική πράξη με την οποία καταργούνται διατάξεις νόμων (Γ. Κουτσοπούλου-Α. Τσιρώνας. σε Λασκαρίδη επιμ.. Ερμηνεία Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας. Νομική Βιβλιοθήκη. 2013, αρ. 7, σελ, 89-90). Άλλωστε, ρυθμίσεις που παρέχουν τη δυνατότητα ενός ιατρού να διατηρεί περισσότερα του ενός ιατρεία δεν σημαίνουν, ασφαλώς, την αντίστοιχη υποχρέωση του να το πράξει. και να στερηθεί της ευχέρειας που δίδει η παρ. 3 του άρ. 7 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας να ασκεί το επάγγελμα με άδεια του τοπικού ιατρικού συλλόγου, εφόσον αυτό προάγει το συμφέρον της δημόσιας υγείας, ενώ παράλληλα, διασφαλίζει το συνταγματικής ισχύος αγαθό της ελευθερίας της άσκησης του επαγγέλματος κάθε πολίτη.
Συνεπώς, στην περίπτωση που μας απασχολεί έχει εφαρμογή το άρ. 7 παρ. 3 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας και η χειρουργός-μαιευτήρας-γυναικολόγος ειδικευμένη στον προγεννητικό έλεγχο Δρ, _______________ δικαιούται με βάση την άδεια που της έχει χορηγηθεί από τον Ιατρικό Σύλλογο Κέρκυρας να παρέχει τις υπηρεσίες της προγεννητικής ιατρικής και στην Κέρκυρα όπως τις παρείχε μέχρι σήμερα. Τυχόν ανάκληση της αδείας αυτής θα πρέπει να αιτιολογείται ειδικά και εμπερισματωμένα, με βάση τις παραπάνω αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, διαφορετικά θα πάσχει από αθεράπευτη ακυρότητα».
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:
Μετά από εξαντλητική παράθεση του νομικού πλαισίου, καταλήγαμε στο εξής συμπέρασμα:
«Το πρόβλημα της γιατρού είναι ότι παρείχε μέχρι τώρα με την άδεια του Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας εξειδικευμένες υπηρεσίες προγεννητικής ιατρικής που ενδεχομένως να εξυπηρετούσαν και άλλους μαιευτήρες γυναικολόγους που δεν είχαν αυτήν την εξειδικευμένη γνώση. Με τις νέες ρυθμίσεις, όμως, ουσιαστικά θεωρούνται ότι έχουν καταργηθεί οι διατάξεις των άρθρων 14 έως 17 του Α.Ν. 1565/1939 και κάθε γιατρός πλέον έχει δικαίωμα να δραστηριοποιείται σε περισσότερους του ενός Ιατρικούς Συλλόγους αλλά όχι με τη σχέση των άρθρων 14 και 15 του Α.Ν. 1565/1939 αλλά με τις ως άνω διατάξεις σύμφωνα με τις οποίες είναι υπόχρεη να εγγραφεί στον Ιατρικό Σύλλογο και να λάβει βεβαίωση λειτουργίας ιατρείου ή να συστεγαστεί σε πολυϊατρείο ή για λόγους οικονομίας να λάβει κοινή βεβαίωση λειτουργίας ιατρείου με συνάδελφο μαιευτήρα γυναικολόγο σε ημέρες και ώρες που θα συμφωνήσουν οι γιατροί μεταξύ τους και θα δηλωθεί στον οικείο Ιατρικό Σύλλογο».
Συμφωνα με το παλαιότερο καθεστώς η αιτούσα γιατρός δεν είχε το δικαίωμα να έχει δεύτερο ιατρείο και η δραστηριότητά της σαφώς, αν δεν είχε την κατά νόμο άδεια του οικείου Ιατρικού Συλλόγου, θα αντέκρουε σε άρθρα 7 Ν. 3418/2005, 13-15 και ενδεχομένως και 17 Α.Ν. 1565/1939.
Η νομοθεσία όμως άλλαξε και από τη μια πλευρά έδωσε το δικαίωμα να ασκεί κάθε γιατρός ελεύθερο επάγγελμα σε όλους τους νομούς της χώρας (άρθρα 1 έως 3 Ν. 3919/2011) αλλά από την άλλη κατέστησε αυστηρότερες τις διατάξεις όσον αφορά στην ίδρυση ιατρείου. Έτσι κάθε γιατρός θα πρέπει να εγγράφεται σε άλλον Ιατρικό Σύλλογο, εκτός εκείνου που έχει δηλώσει, αλλά παράλληλα, με βάση απόφαση των Δ.Σ του ΠΙΣ και των Ιατρικών Συλλόγων θα πρέπει να εγγράφεται σε ειδικό μητρώο και βεβαίως βάσει νόμου να διατηρεί ιατρείο. Αυτό θα εξυπηρετεί και τους Ιατρικούς Συλλόγους αλλά εξυπηρετεί και φορολογικές διατυπώσεις κλπ.
Είναι σαφές για το γιατρό ότι θα πρέπει να φαίνεται με την ιδιότητά του και να χρησιμοποιεί χώρο όπως ορίζει ο Π.Δ. 84/2001.
Ας σημειωθεί όμως ότι γιατρός δεν απωλύει κανένα δικαίωμα με την πρόταση που έγινε από εμάς, δηλαδή να εκμεταλλευθεί το νομοθετικό πλαίσιο, όπως άλλαξε με Ν. 4093/2012 και αντί να εξοπλίσει δικό της ιατρείο, χωρίς κόστος, να λειτουργήσει κοινό ιατρείο γυναικολογικό-μαιευτικό, με συνάδελφο, σε άλλες ώρες, όπως αναγράφεται, οι ώρες δε αυτές θα δηλωθούν στον Ιατρικό Σύλλογο, ώστε να μπορεί ανά πάσα στιγμή να ελέγχει.
Επίσης έχει δικαίωμα να παρέχει υπηρεσίες σε ιδιωτική κλινική με σύμβαση και υπό τους περιορισμούς που υπάρχουν στη νομοθεσία περί Ιδιωτικών Κλινικών.
Ας σημειωθεί ότι όλα τα ανωτέρω τελούν με την επιφύλαξη της προσφυγής κατά των άρθρων 1, 2 και 3 του Ν. 3919/2011 που έχει καταθέσει ο ΠΙΣ ενώπιον του ΣτΕ και η οποία εκκρεμεί και της οποίας η εκδίκαση αναμένεται.
